ABC

Autun, Marchaux & Clugny.

Je moet je Autun op het einde van de middeleeuwen voorstellen als een dubbele entiteit: je had het religieuze centrum (rond de kathedraal) en het commerciële hart van de stad (de Marchaux-wijk, vandaag op een kwartiertje wandelen van de kathedraal).

Beide waren ommuurd, ertussen had je alleen maar velden. Van de Marchaux-omwallingen kun je er nog een aantal zien op de boulevard Laureau. De stad Autun koestert het plan om deze straat met zijn oude stadsmuren grondig te renoveren en zoveel mogelijk in zijn oude glorie te herstellen.

Het zijn de voorgangers van onze Bourgondische hertogen – de hertogen van de Capetingertak – die in de elfde eeuw de motor waren van de creatie van deze handelswijk en de resterende omwallingen dateren in grote mate uit die tijd, al werden ze door onze Filipsen verbeterd en gerenoveerd. Waarschijnlijk dateert de Tour de la Bondue in de gelijknamige straat uit hun periode. In de rue Saint-Nicolas op nummer 9 treffen we een huis uit de vijftiende eeuw – kijk naar die gotische vensters. Als je hier toch bent: in dezelfde straat huist het Musée lapidaire, in en rond een kapel uit de elfde eeuw, met een verzameling van Gallo-Romeinse architectuurelementen en grafzuilen waar duidelijk wordt dat het christendom de onlosmakelijke link is tussen het Gallo-Romeinse tijdperk en de middeleeuwen.

Het echte doel van deze mini-wandeling is de Tour de l’Horloge, eerst naar rechts langs de Grande rue Marchaux, daarna rechts in de Petite rue Marchaux. Deze toren uit de vijftiende eeuw maakte deel uit van een imposant hôtel dat behoorde tot de familie Clugny, die samen met de Rolins de lakens uitdeelde in Autun. Ook zij sloegen hun vleugels uit  en maakten carrière in het Bourgondische rijk.

In het Hof van Busleyden in Mechelen hangt een monumentaal schilderij van de plechtige opening van het Parlement van Mechelen in 1474. Met de creatie van dit hoge rechtsorgaan sloeg Karel de Stoute een stevige bres met Frankrijk, een grote stap in de zelfstandigheid van la grande Bourgogne. Op het schilderij kun je drie leden van de familie Clugny tellen; op een totaal 35 parlementsleden is dat veel. Ook Jean Rolin staat erop, maar hij wordt de loef afgestoken door Ferry van Clugny die je als tweede rechts naast Karel de Stoute ontwaart, aan de zijde van de toenmalige kanselier Hugonet. Clugny was kortom de nummer drie van het rijk. Dit schilderij laat zien dat onder Karel de Stoute een einde kwam aan de almacht van de Rolins. Ferry was er in 1468 ook bij tijdens de onderhandelingen met Lodewijk XI in Péronne toen hertog Karel één van zijn meest legendarische woede-uitbarstingen kende.

Clugny stierf in Rome in 1483, niet zo lang nadat hij door de Heilige Vader tot kardinaal was gewijd. Naast de Tour de l’Horloge is het vooral de Chapelle Dorée in de kathedraal van Autun die de herinnering aan hem levendig houdt. Mocht deze rijkelijk versierde kapel je daar zijn ontgaan is dat alvast een reden om terug te keren naar de Lazaruskathedraal.