ABC

Druy-Parigny

In het oude graafschap Nevers, vandaag grosso modo het departement Nièvre, ligt het rustige dorpje Druy-Parigny. Ergens bij de rand van een van de talrijke bossen die zich samen met weilanden over de hellingen uitstrekken begon ik in de zomer van 2015 aan de research voor De Bourgondiërs.

In de verte lag het kasteel van Druy. Ik wandelde er vaak langs, het sprak tot de verbeelding. Pas tijdens een open-monumenten-dag acht jaar later kon ik het van naderbij bekijken, en eindelijk langs de laatmiddeleeuwse trap het veertiende-eeuwse poorthuis bestijgen.

Talrijke branden en bestormingen hebben het kasteel in de loop der eeuwen een ander uitzicht gegeven, maar het poorthuis, geflankeerd met twee torens, dateert nog uit de jaren dat het kasteel tijdens de Honderdjarige Oorlog voor het eerst de geschiedenisboeken haalde. Na de overwinning bij Poitiers drongen de Engelsen diep het Franse land binnen, ook tot in Druy waar ze de burcht in 1359 in brand staken. Drie jaar later kwam het geheel in handen van Jean Bureau de la Rivière, die het bestaande kasteel liet restaureren en versterken, wat lijkt te suggereren – er is veel archief verloren gegaan – dat het nu nog oudst bewaarde deel onder zijn vleugels tot stand kwam. Bureau was niet de eerste beste, maar een van de belangrijkste raadgevers van koning Karel V, de oudste broer van Filips de Stoute. Hij was erg close met de Franse vorst, die in zijn armen stierf. Vervolgens zouden Filips de Stoute en zijn medestanders er alles aan doen om Bureau de la Rivière en de zijnen aan de kant te schuiven, wat hen ook lukte, zodat het kasteel vervolgens jarenlang Bourgondisch bezit werd. Ook al zou Bureau erin slagen opnieuw het kasteel in handen de krijgen, na de schizofrenie van koning Karel VI kwam daar snel een eind aan. Bureau had immers het ongeluk degene te zijn die de jonge koning de fatale reis naar Bretagne had aangeraden – de schizofrenie zou de jonge vorst onderweg midscheeps treffen – waarna Bureau in de gevangenis belandde. Toen hij stierf werd hij desondanks in de Basiliek van Saint-Denis aan de voeten van zijn geliefde koning Karel V begraven. Dat graf verdween tijdens de Revolutie, maar je vindt Bureau’s beeltenis nog altijd terug in een nis tegen de façade van de kathedraal van Amiens.

Het kasteel van Druy, gelegen in het graafschap Nevers, bleef in die woelige jaren ondanks het onstuitbaar opkomende Bourgondië zo goed als altijd een Frans bolwerk. Dit veranderde toen Perrinet Gressart (zie ook « La Charité ») het domein kreeg van Filips de Goede, een vergiftigd geschenk want het behoorde nog altijd tot medestanders van de koning. Toch zou Gressart erin slagen het te veroveren, en het vervolgens weer verliezen. De toorn van Filips de Goede was zo groot dat hij opdracht gaf om het kasteel (alweer) in brand te steken. Nadien werd er gered wat er te redden viel, en sloeg men aan het restaureren, zoals dat met zoveel burchten in de loop der tijden is gebeurd. Toch zouden zoals eerder gezegd nog heel wat onderdelen uit die periode overleven. Binnen dateren verder nog de oude kapel, een toren en omwallingen uit diezelfde veertiende eeuw. In de eeuwen die volgde zou vooral W.O II erg destructief zijn en het oude woonhuis in de as leggen.

Ik liep er een beetje verdwaasd buiten: het kasteel dat ik zag liggen toen ik de eerste Bourgondische documenten ter hand nam was van nabij verbonden met de machtsstrijd van Filips de Stoute en diens kleinzoon Filips de Goede. Het bleek een ferm symbool voor het graafschap Nevers dat uitgroeide tot een bufferzone tussen het Franse koninkrijk en het Bourgondische hertogdom. Mijn wandelingen met de hond tot bij de omwallingen werden voortaan nog hertogelijker dan ze al waren.