ABC

Gavere

Toen Filips de Goede in 1449 een zoutbelasting wilde opleggen, weigerde Gent en dat leidde tot een opstand die vier jaar duurde. Na een aantal veldslagen werd dit conflict definitief beslecht in de slag bij Gavere. Een van de militaire leiders aan Bourgondische zijde was Lodewijk van Gruuthuuse, de man van het beroemde Brugse stadspaleis.

Waar vond de slag juist plaats? In Gavere maken ze er vandaag nog ruzie over. Er hangt een bord in Gavere én eentje in Semmerzake. Zou dat vaak voorkomen? Kibbelen over wie zich de bezitter van een slagveld mag noemen? De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat deelgemeente Semmerzake de beste papieren heeft. Wie daar in de kerktoren had postgevat, beschikte over de beste plaats om de slag te volgen. De ontknoping ontrolde zich een paar honderd meter verderop.

Ter hoogte van de kruising tussen Hofvijverstraat en Grotenbroekstraat loopt een kleine weg de velden in. Die moet je volgen tot bij een nieuwe splitsing ter hoogte van een grote weide. Daar recht voor ons – er staat zelfs een bord – kende de slag zijn bloedige slotfase. In de negentiende eeuw werden er nog skeletten van paarden en mensen opgegraven.

Afgepeigerd waren de Gentenaren. Wat een idee ook om op 23 juli 1453 in extreme hitte te voet naar hier te lopen terwijl de Bourgondische strijdkrachten hen rustig in hun tenten lagen op te wachten. Maar Gent had geen keuze, Gavere was hun laatste verdedigingspunt. Tot overmaat van ramp liepen hun Engelse medestanders over naar Filips. Het was pompen of verzuipen.

Toen een Gentse kanonnier in het midden van de strijd zijn vuur per ongeluk in de buskruitvoorraad liet vallen, brak de paniek los. De Gentenaren zetten het op een lopen. De hertog zelf leidde zijn troepen, vastberaden om die stedelingen te doen inbinden – helemaal zoals zijn grootvader Filips de Stoute het in 1382 voor ogen had in Westrozebeke, en wat zijn achterkleinzoon keizer Karel in 1540 opnieuw zou denken.

Honderden Gentenaren verdronken vlakbij in de Schelde. In de stad zelf spande men netten om de lijken op te vangen. Intussen hield een contingent van duizend dapperen stand in dit weiland hier. Ze werden tot de laatste man uitgemoord, maar vermeden dat de Bourgondiërs in één ruk tot in Gent trokken. Na afloop waren Filips en de zijnen bekaf en bleven ze ter plekke.

Op het slagveld had iedereen een verbeten hertog gezien, met de niet eens twintigjarige Karel de Stoute in zijn kielzog. Ook Lodewijk van Gruuthuse had zich goed geweerd en werd na afloop tot ridder geslagen. Voortaan mocht Filips zich de onbetwiste heerser in onze contreien noemen. Als je wereldstad Gent op de knieën kreeg, mocht je je de baas noemen.